Dolly Parton sinh ra tại Sevierville, Tennessee, Hoa Kỳ, là con thứ 4 trong số 12 đứa con của Robert Lee Parton (1921–2000)[1] và Avie Lee (nhũ danh Owens; 1923–2003). Những anh chị em của bà là Willadeene Parton (nhà thơ), David Parton, Denver Parton, Bobby Parton, Stella Parton (ca sĩ), Cassie Parton, Larry Parton (chết ngay sau khi sinh), Randy Parton (ca sĩ, doanh nhân), cặp song sinh Floyd Parton (nhạc sĩ viết ca khúc) và Freida Parton (ca sĩ), Rachel Dennison (diễn viên).

Gia đình của bà, theo như lời bà kể, là "dirt poor" (nghèo hèn).[2] Họ sống trong một căn lều ở Locust Ridge,[3] một thôn nằm ở phía bắc Thung lũng Greenbrier của dãy núi Great Smoky ở Quận Sevier, Tennessee. Cha mẹ của Parton là những giáo dân ở Church of God (Cleveland, Tennessee),[4] một giáo phái theo phong trào Ngũ Tuần, và âm nhạc là một phần rất quan trọng trong những lần đi nhà thờ của Dolly. Ông của Parton cũng là một nhà truyền giáo Ngũ Tuần (holly roller). Tuy nhiên, Dolly không tự nhận là người theo đạo, mặc dù bà tin rằng tất cả những con người trên Trái Đất là con của Chúa và thường xuyên những biểu diễn những bài hát tôn giáo trong các buổi hòa nhạc trực tiếp.[5]

Ngày 30 tháng 5 năm 1966, bà kết hôn với Carl Dean ở Ringgold, Georgia, khi mới 20 tuổi. Bà gặp Dean lần đầu tiên ở hiệu giặt là Wishy-Washy tại Nashville khi 18 tuổi [6]. Carl Dean quản lý một công ty trải nhựa đường ở Nashville, thường lần trốn công chúng và hầu như không giúp Dolly điều gì trong sự nghiệp. Họ không có con với nhau, và thường giúp đỡ những anh chị em của Dolly nuôi dạy những đứa trẻ của họ, và chúng thường gọi Dolly là "Cô Granny". Dolly cũng là mẹ đỡ đầu của nữ ca sĩ, diễn viên Miley Cyrus [7][8].

Phát hiện tài năng

Gia đình của Parton là gia đình có truyền thống về âm nhạc. Mẹ bà biết chơi guitar và ông ngoại bà, Reverend Jake Owens, cũng là một nhạc sĩ (có ca khúc Singing His Praise được thu âm bởi Kitty Wells) [9]. Bà học guitar từ năm lên 7 tuổi và đã được hát trong những chương trình truyền hình và radio địa phương ở Đông Tennessee ngay từ lúc nhỏ. Khi 9 tuổi, bà xuất hiện trong The Cas Walker Show cũng như WIVK Radio và WBIR-TV ở Knoxville, Tennessee. Ở tuổi 13, bà thu âm lần đầu tiên cho Goldband, một hãng thu âm nhỏ, với bài hát Puppy Love. Năm lên 14, bà ký hợp đồng với Mecury Records, tuy nhiên ngay đĩa đơn đầu tiên với hãng It's Sure Gonna Hurt đã thất bại và bà bị sa thải [9]. Sau đó, bà được xuất hiện tại chương trình phát thanh Grand Ole Opry ở Nashville. Ở Opry, bà đã gặp Johnny Cash lần đầu tiên, và ông đã khuyến khích bà đi theo con đường mà trái tim mình mách bảo và không cần quan tâm người khác nghĩ gì [10]. Sau khi bà tốt nghiệp trung học vào năm 1964, Parton di chuyển đến Nashville, và đã tiếp thu nhiều yếu tố truyền thống trong âm nhạc dân gian và phổ thông của vùng Đông Tennessee.

Lúc đầu, Parton thành công với vai trò là một nhạc sĩ, và đã viết nhiều ca khúc bán chạy cho Hank Williams, Jr. và Skeeter Davis [11]. Bà ký hợp đồng với hãng Monument Records vào cuối năm 1965 với hình ảnh của một ca sĩ hát bubblegum pop [12] và chỉ kiếm được một đĩa đơn nằm ở bảng xếp hạng xếp hạng quốc gia, Happy, Happy Birthday Baby, tuy nhiên nó lại không lọt vào bảng Billboard Hot 100.

Hãng đĩa đã đồng ý cho Dolly hát country sau sự thành công của Put It Off Until Tomorrow, một sáng tác của bà được thu âm bởi Bill Phillips đã đạt vị trí thứ 6 trên Bảng xếp hạng Country năm 1966. Đĩa đơn country đầu tiên của bà, Dumb Blonde (một trong những ca khúc hiếm hoi mà bà không sáng tác trong thời kì này), đã đạt được vị trí thứ 17. Hai ca khúc này đều nằm trong album đầu tay của bà, Hello, I'm Dolly.